محسن نامجو یکی از اسمهای مطرح و تاثیرگذار در موسیقی امروز ایران
است. این موضوعی است که حتی مخالفان و منتقدان سرسخت او نیز اذعان دارند.
سبک کار نامجو و موسیقی او سبک جدیدی را در موسیقی ما پدید آورده٬ سبکی که
حتی اگر آنرا شیطنت و آزمون و خطای فردی (به گفته خود نامجو) بدانیم خواه
ناخواه بر موسیقی ما بویژه آن قسمتی که آنرا موسیقی سنتی می نامیم اثر
گذاشته. همین که نامهای معتبری مثل "حسین علیزاده" کارهای او را را پذیرفته
اند، گام بزرگی برای محسن نامجو به شمار می رود. دقت کنید که گفتیم "پذیرفته اند " واین پذیرش تا رسیدن به تایید هنوز راه زیادی دارد.
مسیر طی شده توسط موسیقی نامجو در مقاطع مختلف فرق می کرده. نامجو
پس از آن شروع کردن جنجال برانگیز در ایران به خارج از کشور مهاجرت کرد.
قطعات بیاد ماندنی مانند زلف، ترنج و جبر جغرافیایی یادگار این دوران است
همین قطعات بودند که مشخصه کارهای او شدند. ترکیب موسیقی سنتی و مقامی ما
با راک و بلوز غربی و مخلوط اشعار کلاسیک از شاعران به نام ایران با سروده
های خود نامجو. کمتر آدم اهل موسیقی دیدم که این چندترانه مشخص بویژه ترنج را
نشنیده باشد. موسیقی که ما با عنوان نامجو می شناسیم به نوعی از این ترانه
شروع شد. تلفیق موسیقی و آواز سنتی و نوای سه تار با موسیقی راک و گیتار
برقی اثری بوجود آورد که تاریخ مصرف ندارد و شنیدنش همیشه لذت بخش است.
کارهای نامجو پس از خارج شدن از ایران فرازهای و نشیب های خودش را داشت. "آخ"
اولین آلبوم او در خارج ایران بود که پر بود از کنایات و اشارت سیاسی و
همسو با حال و هوای پس از انتخابات جنجال برانگیز ۱۳۸۸ و به خوبی فضای
آنروزها و جو حاکم در میان جامعه ایرانی داخل و خارج کشور را بیان می کند.
این البوم در ایتالیا و با همکاری گلشیفته فراهانی ضبط شد. صدای گلشیفته در
بسیاری از جاها قادر به همراهی نیست و از این رو کمی بر کلیت کار اثر
گذاشته.
آلبوم بعدی نامجو "بوسه های بیهوده"
در سال ۸۹ منتشر شد. خود او این آلبوم را یک اثر شخصی و نوستالژیک بر اساس
شعرها و فکرهایش در سالیان دور می داند که قسمت زیادی از آن از دکلمه
شعرهای نسبتا قدیمی نامجو تشکیل شده است. این اثر به نوعی نتیجه همکاری
اعضای اصلی گروه کیوسک به عنوان نوازنده با نامجو بود و گویای نخستین سال
اقامت او در آمریکا است. این اثر سروصدای بسیاری از هواداران او را در
آورد. آنها "بوسه های بیهوده" را اثری بیش از حد شخصی می دانستند که قوت و
گیرایی کارهای قبلی او را ندارد و حتی اجراهای استودیویی ترانه هایی مانند
آفت را ضعیف تر از اجراهای زنده آن می دانستند. گرچه در همین آلبوم استفاده
از موسیقی آهنگسازان کلاسیک مانند جری پیترزبورگسکی، لویس دو ناروائز و
فرانسیسکو تارگا با تنظیم جدید نامجو در چند قطعه کارهای متفاوت و شنیدنی
را پدید آورده بود.
" الکی"
نام آخرین آلبوم نامجو است که در اوایل زمستان امسال منتشر شد. این آلبوم
اجرای ویرایش شده و تنظیم شده کنسرت فوریه ۲۰۱۱ محسن نامجو و گروهش در
دانشگاه استنفورد است. او در آخرین آلبومش به نوعی به سبک قدیمی اش برگشت.
اشعار آلبوم الکی همه از شعرای نامدار و کلاسیک ایران مانند سعدی و حافظ و
مولوی انتخاب شده (به غیر از خود ترانه اجتماعی - سیاسیالکی با شعری به سبک طنز سیاه از سروده های خود خواننده و ترانه فولکلوریک یار جانی).
آلبوم الکی رضایت خاطر بسیاری از علاقه مندان نامجو را فراهم نمود و آنها
استقبال خوبی از آلبوم کردند. هرچند عده ای از حذف موسیقی راک و بلوز از
این مجموعه ناراضی بودند و آنرا برخلاف سنتهای قبلی نامجو می دانستند ولی
در کل "الکی" کار خوب و بیادماندنی در مجموعه کارهای نامجو به شمار می
رود. ویدیو ترانه نامه که
نامجو آنرا با تلفیق سه غزل از حافظ درست کرده بود قبل از انتشار آلبوم
بیرون آمد و با استقبال زیادی در شبکه های اجتماعی و کانالهای ماهواره ای
روبرو شد. اجرای استودیویی ترانه نامه در ویدیو با اجرای آلبوم فرق
داشت و در آرنژمان این اجرا از سازهای دیگری مانند دف و دودوک (البته به
کمک سینتی سایزر) در آن استفاده شده بود در صورتی که اجرای آلبوم با همراهی
گروه کر است. این همراهی در ترانه الکی آلبوم بدل به یک نمایش دلچسب و
بده بستان دوجانبه نامجو با گروه کر می شود.
"سیزده / هشت" نام جدیدترین تور-کنسرت نامجو است. این کنسرتها نام خود را
از یکی از ریتم های موسیقی گرفته. ریتمی که به اصطلاح لنگ نامیده می شود و
برعکس موسیقی غربی در موسیقی ایرانی کاربرد فراوانی دارد. خود نامجو در
توضیح این اسم می گوید:
سيزده هشت يا سيزده ضربى يكى از نمونه هاى ريتمهاى لنگ است كه در
موسيقى شرق اشنا تر به نظر مى رسند و بيشتر به كار مى روند. سيزده هشت يكى
از پيچيده ترين آنهاست. مشخصه ى ريتمهاى لنگ عدم تعادل و توازن است. هميشه
يكى از ضربها (بیتس) كم يا زياد به گوش مى رسد. همواره تعادل ريتميك (عاملى
كه در ديسكوها يا مجالس عروسى موجب پيروى از ريتم
و لذت رقصيدن است) درريتمهاى لنگ از بين مى رود. براى من اين عدم تعادل،
اين لنگيدن هميشه نمادى از عدم ثبات در زندگى مان به عنوان شهروندان امروزى
بوده است. عدم اطمينان از اينكه پايمان را جاى محكمى ميگذاريم. نمادى از خارج بودن از ريتم زندگى وترس مداوم از اينكه از ديسكوى زندگى بيرونمان كنند. چرا كه لنگان مى رقصيم.
کنسرتهای سیزده هشت مبنای آلبوم بعدی محسن نامجو خواهد بود و ضبط آن در
تولید آلبوم بعدی محسن نامجو استفاده خواهد شد. تم اصلی این آلبوم هنوز
معلوم نیست ولی با توجه به ریتم فوق و قرائن تم اصلی آلبوم بعد در سبک
"جاز" خواهد بود . باید نشست و منتظر ماند این آزمون و خطای نامجووار این
بار به کجا خواهد رسید.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر