مرجان، در کویر دل به مرگ رفت

 

مرجان با خواندن ترانه «کویر دل» که پیش‌تر خواننده ترکیه‌ای آژدا پکان آن را به زبان فرانسه و به نام Viens dans Ma Vie اجرا کرده بود، معروف شد. پس از خواننده شدن سینما را رها کرد و در فیلمی بازی نکرد. پس از انقلاب تا سال ۱۳۵۹ در زندان اوین در ایران ماند و در سال ۲۰۰۶ میلادی از ایران خارج شد، و راهی به آمریکا پیدا کرد.

با ما در این نشانی باشید

شهلا صافی‌ضمیر، معروف به مرجان (زادهٔ ۱۳۲۷ –درگذشته ۱۷ خرداد ۱۳۹۹) خواننده و بازیگر ایرانی بود.

شهلا صافی ضمیر در سال ۱۳۲۷ متولد شد. او پس از اتمام تحصیلات متوسطه با مهدی علی محمدی (گوینده رادیو و دوبلور) ازدواج کرد. وی در سن ۲۱ سالگی برای نخستین بار در فیلم دنیای پر امید به کارگردانی احمد شیرازی بر پرده سینما ظاهر شد. او پس از جدایی از همسر خود با فریدون ژورک ازدواج کرد. چون شهلا ریاحی با نام شهلا معروف شده بود، نام هنری مرجان را برای خود برگزید. مرجان از هنرمندانی بود که در آغاز بازیگر سینما بوده و در فیلم‌های بسیاری بازی کرده‌است. او در طول فعالیت سینمایی خود با بازیگرانی چون محمد علی فردین، ناصر ملک مطیعی، رضا بیک ایمانوردی، سعید راد، رضا فاضلی و ایرج قادری به ایفای نقش پرداخته‌است. خواننده‌هایی چون عهدیه در فیلم‌ها با وی ترانه می‌خواندند. مرجان با خواندن ترانه «کویر دل» که پیش‌تر خواننده ترکیه‌ای آژدا پکان آن را به زبان فرانسه و به نام Viens dans Ma Vie اجرا کرده بود، معروف شد. پس از خواننده شدن سینما را رها کرد و در فیلمی بازی نکرد. پس از انقلاب تا سال ۱۳۵۹ در زندان اوین در ایران ماند و در سال ۲۰۰۶ میلادی از ایران خارج شد، و راهی به آمریکا پیدا کرد.

همکاری هنری

مرجان طی این دوره با شاعران و آهنگسازان خبره و بنامی همچون: پرویز مقصدی - فریبرز لاچینی -اردلان سرفراز - منوچهر چشم آذر - آرش سزاوار - تورج شعبان خانی -اریک ارکانت و… همکاری داشته‌است.

مرجان تا قبل از مرگ از مخالفان فعال حکومت ایران بود و با همکاری نزدیک با مجاهدین خلق چند ترانه علیه جمهوری اسلامی خوانده بود از جمله ترانه "وقت براندازی شده"، "رویش"، "اوین بگو" و "رهایی" را اجرا کرده است.

مرجان پس از انقلاب بازداشت و زندانی شد اما پس از آزادی از ایران خارج شد و در لس‌آنجلس آمریکا زندگی می‌کرد.

او در مصاحبه ای که از شبکه تلویزیون "سیمای آزادی" پخش شد درباره بازداشت خود و همسرش فریدون ژورک گفته بود که از اوایل سال ۵۹ به جمع هواداران سازمان مجاهدین خلق پیوسته بودند و در همین رابطه در ۱۶ تیرماه ۱۳۶۱ در خانه شان دستگیر می‌شوند.

مرجان در همین مصاحبه گفته بود که پس از آزادیش از زندان "۱۷ سال تمام ممنوع الخروج بوده است."

مرجان روی جلد مجله سپید و سیاه سال ۱۳۵۱

مرجان اولین بار در سال ۱۳۵۹ به خاطر اجرای ترانهٔ وطن دستگیر شد. او می‌گوید پاسداران در حمله به خانه‌اش ویولن پرویز یاحقی را شکستند و مدت یک ماه به شکنجه و آزار او پرداختند. ترانه وطن با شعری از علیرضا میبدی و ساختهٔ عماد رام یک ترانه میهنی بود. ویلای او پس از دستگیری ضبط شد و ممنوع الکار گشت. مرجان دو سال پس از آزادی بار دیگر در تیرماه ۱۳۶۱ در خانه‌اش، واقع درخیابان پاسداران به جرم هواداری از سازمان مجاهدین خلق ایران دستگیر شد و به زندان رفت. مرجان در بند زنان با بسیاری از زندانیان سیاسی، به ویژه دختران و زنان مجاهد هم‌بند و شاهد شکنجه و اعدام بسیاری از آن‌ها بود. امری که تأثیر عمیق بر وی گذاشت. مرجان خاطرات بسیاری از دوران زندان خود و مشاهداتش نقل کرده‌است.

ترانه‌شناسی مرجان

کویر دل

گلچین ۲

کنسرت مرجان

شبهای خط خطی

خاطره‌ها (بازخوانی آهنگ‌های قدیمی)

سکه ماه

فیلم‌شناسی

تکیه بر باد (۱۳۵۷)

تنها حامی (۱۳۵۵)

مادر جونم عاشق شده (۱۳۵۵)

چشم‌انتظار (۱۳۵۴)

زیبای پررو (۱۳۵۴)

هم‌قسم (۱۳۵۴)

همت (۱۳۵۴)

آقا مهدی وارد می‌شود (۱۳۵۳)

جوانمرد (۱۳۵۳)

سلام بر عشق (۱۳۵۳)

هرجایی (۱۳۵۳)

سالومه (۱۳۵۲)

سراب (۱۳۵۲)

قربون هرچی خوشگله (۱۳۵۲)

کیفر (۱۳۵۲)

خانواده سرکار غضنفر (۱۳۵۱)

ضعیفه (۱۳۵۱)

مرد اجاره‌ای (۱۳۵۱)

قدیر (۱۳۵۱)

کاکل‌زری (۱۳۵۱)

مردان خلیج (۱۳۵۱)

مردی در طوفان (۱۳۵۱)

مرغ تخم‌طلا (۱۳۵۱)

همیشه قهرمان (۱۳۵۱)

دلقک‌ها (۱۳۵۰)

شکار انسان (۱۳۵۰)

غلام ژاندارم (۱۳۵۰)

قلاب (۱۳۵۰)

از یاد رفته (۱۳۴۹)

سکه شانس (۱۳۴۹)

دنیای پر امید (۱۳۴۸)