دوم آذر سالگرد درگذشت غلامحسین ساعدی

دوم آذر سالگرد درگذشت غلامحسین ساعدی، از بزرگ‌ترین نمایش نامه نویسان ایرانی است. یادش گرامی باد.

غلامحسین ساعدی (گوهر مراد) در سال ۱۳۱۴ در تبریز به دنیا آمد، در خانواده‌ای کارمند و به قول خودش اندکی بدحال. ساعدی نوشتن را ابتدا به صورت گزارش و تفسیر در هنگامهٔ نوجوانی آغاز و با نشریات فریاد، صعود و... همکاری کرد و اولین بار در ارتباط با همین نوشته‌ها به زندان افتاد. نخستین آثارش را در مجلات ادبی به چاپ رساند. او که در ابتدا به عنوان نمایشنامه‌نویسی چیره دست (با نام مستعار گوهر مراد) شهرت یافته بود، ‌ با نگارش داستان‌های زیبایی چون «گدا»، «دو برادر» و «آرامش در حضور دیگران»، جایگاه خود را به عنوان یکی از خلاق‌ترین داستان‌نویسان ایران نیز تثبیت کرد. آثار او دستمایهٔ برخی از بهترین فیلم‌های بلند سینمای ایران قرار گرفته است، که از جملهٔ آن‌ها می‌توان فیلم‌های «گاو» (ساختهٔ داریوش مهرجویی، ۱۳۴۸)، «آرامش در حضور دیگران» (ساختهٔ ناصر تقوایی، ۱۳۴۹) و «دایرهٔ می‌نا» (ساختهٔ داریوش مهرجویی، ۱۳۵۳) را نام برد. در مرداد ۱۳۳۲ هنگام کودتای ۲۸ مرداد وارد دانشکدهٔ پزشکی تبریز شد و در اواخر سال‌های دانشکده فعالیت هنری و ادبی خود را مجدانه پی گیری کرد. ساعدی در دههٔ ۴۰ که دوره‌ای خاص در ادبیات ایران محسوب می‌شود، رشد کرد و به تحصیل خود در رشته روان پزشکی ادامه داد. عمدهٔ فعالیت‌های قلمی ساعدی در حوزه نمایش نامه نویسی است و به همراه تنی چند هم چون بیضایی، رادی و نصیریان پیش زمینهٔ تئا‌تر را بینان نهادند. بخش دیگر از نوآوری او در زمینه تئا‌تر چاپ آثار پانتومیم تحت عنوان لال‌بازی‌هاست. ساعدی در اوایل دههٔ ۵۰ گاهنامهٔ الفبا را به همراه تنی چند منتشر نمود و در سال ۵۶ همزمان با احمد شاملو در چاپ مجلهٔ ایرانشهر در خارج از کشور همکاری می‌کند. بعد از انقلاب نیز داستان‌های او هم چنان در کتاب جمعه، ویژهٔ هنر و ادبیات چاپ می‌شد. ساعدی در دههٔ ۶۰ از ایران خارج به فرانسه رفت. او در دوم آذر ۱۳۶۴ به علت خون‌ریزی دستگاه گوارش در فرانسه درگذشت و در گورستان پرلاشز در کنار صادق هدایت به خاک سپرده شد.
آثار او: لیلاج (۱۳۳۶) قاصدک‌ها (۱۳۳۸) کار با فک‌ها در سنگر (۱۳۳۸)شان فریبک (۱۳۴۰) کلاته گل (۱۳۴۰) عروسی (۱۳۴۱) ده لال بازی (۱۳۴۲) انتظار (۱۳۴۳) بهترین بابای دنیا (۱۳۴۴) چوب به دستان ورزیل (۱۳۴۴) پنج نمایشنامه از انقلاب مشروطیت (۱۳۴۵) خانه روشنی (۱۳۴۶) دیکته و زوایه (۱۳۴۷) فصل گستاخی (۱۳۴۸) پرواربندان (۱۳۴۸) وای بر مغلوب (۱۳۴۹) چشم در برابر چشم (۱۳۵۰) عاقبت قلمفرسایی (۱۳۵۴) آی با کلاه (۱۳۵۷) جانشین (۱۳۵۷) ماه عسل (۱۳۵۷) و ماه نمی‌شنویم (۱۳۵۷)